Burhaniye Ovası: İlçe yüzölçümünün yaklaşık olarak 1/3 i düzlüklerden oluşur. Bu düzlüklere ‘Burhaniye Ovası’ adı verilir. Tepeliklerle kıyı çizgisi arasında yer alan Burhaniye Ovası doğuya doğru biraz genişler ve en geniş yerinde 12 km’yi bulur. Uzunluğu ise 20 km kadardır. Burhaniye Ovası adı verilen düzlükler yapısal olarak iki ana kökene dayanır. Bunlar orta ve doğu kesimlerde Havran ve Karınca çaylarının getirdiği alüvyon malzemeden oluşmuşlardır. Batı kesimdeki düzlüklerin kökeni yataya yakın veya hafif ondülasyonlu Neojen katmanlarıdır. Bir kıyı ovası niteliğinde olan Burhaniye Ovası alüvyon kesimlerinde kumsallar, katmanlardan oluşan kesimlerinde alçak falezler oluşturur. Ayrıca tepelik alanların eteğinde 100 m yükseltiye kadar batıya doğru hafif eğimli bir düzlük olarak devam eder.

Burhaniye Ovası gerek eğim durumu, gerekse verimli toprak varlığı zengin yeraltı ve yüzeysel su varlığı ve elverişli iklim şartları ile Türkiye’nin en verimli ovaları arasında yer alır. Doğu kesimi sebze meyve yetiştirilen alanlarla orta ve batı kesimleri ile zeytinliklerle kaplıdır. Burhaniye, Çoruk, Börezli, Kızıklı, Şarköy, Bahadınlı, Şahinler, Hisar, Taylıeli gibi köyler bu jeomorfolojik birim üzerinde yer alan başlıca yerleşmelerdir. İlçenin ekonomik varlığının yarısından çoğu ovalık kesimdedir.

Burhaniye ilçesinin eğim haritası Ova kesiminde eğim değerleri genelde 0-2°arasındadır. İlçenin doğu ve güney kısımlarında yüksek eğim değerleri görünür. Zirve kesimlerinde ise eğim değerleri azalır. Hayvancılık genelde yüksek sahadaki eğimin az olduğu yerlerde yapılmaktadır. İlçedeki yaylaların çoğu da burada bulunmaktadır.

Türkiye’nin kuzeybatı kesiminde, Ege Bölgesi’nin ise kuzeyinde yer alan Burhaniye, Balıkesir ilinin turizm, tarih ve tarım yönünden önemli bir ilçesidir. Burhaniye, Edremit Körfezi’nin güney kıyılarında yer alır. İlçenin Ege Denizi’ne 21 km.’lik bir kıyısı vardır. İlçe arazisinin en batı noktası da bu kıyı üzerinde, Pelitköy içmelerinin 250 m kadar kuzeybatısına düşen ve Karantılık Tepe’nin bir uzantısı olan ve 26° 51’ 15” doğu boylamının geçtiği kayalık burundur.

Burhaniye kuzeyden Edremit, doğudan Havran ve İvrindi, güneyden Bergama, batıdan Gömeç ve Ayvalık ilçeleri ile komşudur. Edremit ilçesi ile arasındaki sınırı Çoruk Deresi çizer. İlçe arazinin en kuzey noktası Taşköprü mevkii olup, 39° 33’ 15” kuzey enlemi üzerinde bulunur. Doğuda Havran ve İvrindi ilçeleri ile sınırı Şabla Dağı’nın su bölümü hattı meydana getirir. Doğu sınırı üzerindeki en uç nokta Şabla Dağı’nın güney uzantısı üzerinde 27° 13’ 32” doğu boylamında bulunan Ballık Tepe’dir (1045 m). Bergama ilçesi ile komşu olan Burhaniye’nin en güneyi noktası Hacıbozlar civarındaki Harmankaya Tepe (920 m) olup 39° 19’ 00” enlemi üzerinde yer alır. 1990 yılına kadar güneybatıdan sadece Ayvalık ilçesi ile komşu olan Burhaniye’nin bu yıldan itibaren yeni bir komşusu da Gömeç ilçesi olmuştur. Gömeç ile sınır Karınca Çayı’nın su bölümü hattı olup, güneybatıya doğru uzanan tepelerin zirvelerini takiben Pelitköy içmelerine kadar uzanan sınır buradan Kadana düzünde Ilıca Dere’yi takiben denize ulaşır. Burhaniye ilçesinin toplam yüzölçümü 431 km² dir.

Burhaniye, denizi, dağları, tepeleri ova ve vadileri ile coğrafi bir ünite oluşturur. Her unsur birbirini desteklemek ve tamamlamak suretiyle Burhaniye’ye özgü bir kimlik ortaya çıkarır. Burhaniye’nin büyük bir kısmı geniş bir kıyı ovası üzerinde yer alır. Tarihin ilk çağlarından beri zengin bir tarım faaliyetine sahne olan bu ovalarda eski dönemlerde yetiştirilen ürünler hakkında yeterli bilgi yoktur. İlçenin bugünkü başlıca geçim kaynakları turizm ve tarımdır. Zeytin tarımı ilçe ekonomisinin can damarıdır. Bunun yanında ilçede sebze ve meyve yetiştiriciliği de yapılır. Ovanın yüzeyini baştanbaşa örten zeytinlikler ve sebze ekili araziler Burhaniye’nin en büyük ekonomik zenginliklerini oluşturur.

Burhaniye’nin dağları ilçenin özel iklimini oluşturan sistemin en önemli doğal öğelerinden biridir. Burhaniye’nin yaklaşık yarısını oluşturan dağlık araziler onun coğrafi özelliklerinin en karakteristik olanlarındandır. Dağlar; Şabla, Madra ve Yaylacık dağları olmak üzere üç ana sistem halindedir. Yükseltileri 1000 metreyi geçen bu dağlar Burhaniye ilçesi için, özel bir iklim, su ve orman varlığı anlamına gelir. İlçenin en önemli akarsuyu ve adeta coğrafi ekseni konumunda olan Karınca Çayı, tüm kaynaklarını bu dağlardan alır.

Burhaniye zengin bir orman varlığına sahiptir. Kızılçam ve karaçam ormanları dağların büyük bir bölümünü örter. Binlerce yıllık bir iskâna sahne olan Burhaniye’de, dağların yüksek kısımları yayla ve otlak olarak kullanıldığından orman örtüsünün bir kısmı tahrip edilerek ortadan kaldırılmıştır.

Deniz seviyesi ile zirveler arasında bulunan 1000 metreden biraz fazla yükselti farklı sıcaklı ve yağış üzerinde etkili olur. Aynı zamanda günlük basınç farklılığını ve dolayısı ile de günlük meltem rüzgârlarını oluşturur. Bu mekanizma özellikle yaz mevsiminde hissedilir. Geceleri dağlardan denize, gündüzleri ise denizden dağlara doğru sürekli meltem rüzgârları eser. Bunun sonucu bunaltıcı yaz sıcaklarının etkisi hafiflemiş olur. Hâkim rüzgar yönü doğudan batıya doğru olan Burhaniye’de dağlardan denize doğru esen rüzgarların getirdiği havanın nispi nem oranı düşük ve kurudur. Bu nedenle Burhaniye’de yaz aylarında bile boğucu sıcaklıklara pek rastlanmaz.